CÔNG NGHỆ 3D SCANNING – VR
ĐÒN BẨY ĐỘT PHÁ CHO VĂN HÓA VÀ DU LỊCH VIỆT
Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, ngành công nghiệp văn hóa và du lịch Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá nhờ ứng dụng công nghệ, đặc biệt là công nghệ 3D scanning và thực tế ảo (VR). Đây được xem là những công cụ chiến lược, không chỉ bảo tồn di sản mà còn tạo ra trải nghiệm mới mẻ, sống động và hấp dẫn cho công chúng.
Công nghệ mở đường cho ngành văn hóa – du lịch
Tại Diễn đàn “Đổi mới sáng tạo trong công nghiệp văn hóa và du lịch Việt Nam” ngày 24/6/2025 tại Hà Nam, các chuyên gia khẳng định rằng công nghệ chính là chìa khóa để ngành văn hóa – du lịch bứt phá. Từ việc số hóa các di tích lịch sử bằng 3D scanning đến tái hiện không gian cổ bằng VR, các ứng dụng công nghệ này không chỉ dừng lại ở việc bảo tồn mà còn hướng tới khai thác giá trị văn hóa một cách hiệu quả.
Ông Đinh Anh Tuấn, Giám đốc Công ty Công nghệ Holomia, cho biết: “Công nghệ thực tế ảo tạo ra cảm giác đắm chìm và hòa nhập, giúp người xem không chỉ quan sát mà còn tương tác với không gian văn hóa – lịch sử như thể đang hiện diện tại đó.”
VR – Cánh cửa mở vào thế giới di sản sống động
Thực tế ảo đã giúp khán giả Việt Nam có thể “tham quan” chùa Tam Chúc, hang Sơn Đoòng hay danh thắng Tràng An ngay tại nhà. Các công nghệ hiện đại còn tích hợp mùi hương, rung động và nhiệt độ, tạo nên trải nghiệm gần như thật. Tại Việt Nam, Holomia từng thực hiện thành công nhiều dự án phục dựng như Hoàng thành Thăng Long, Kinh thành Huế, và nổi bật là chùa Diên Hựu thời Lý – ứng dụng 3D scanning kết hợp khảo cổ học và kiến trúc cổ.
Sắp tới, Holomia sẽ ra mắt trải nghiệm tuyến đường Trường Sơn huyền thoại, tái hiện bằng công nghệ thực tế ảo đi kèm cảm biến nhiệt độ và mùi hương – một bước tiến quan trọng trong ứng dụng công nghệ vào giáo dục và truyền thông lịch sử.
3D scanning – Cầu nối giữa bảo tồn và sáng tạo
Bên cạnh VR, công nghệ 3D scanning đóng vai trò then chốt trong việc số hóa và bảo tồn di sản. Tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, trung tâm văn hóa hàng đầu của Hà Nội, công nghệ 3D scanning đã được ứng dụng để ghi lại chi tiết kiến trúc cổ, hỗ trợ công tác trùng tu và xây dựng hệ thống dữ liệu số hóa phục vụ nghiên cứu, trưng bày và giáo dục.
Theo bà Đường Ngọc Hà – Trưởng phòng Giáo dục và Truyền thông, Văn Miếu đang chuyển đổi từ mô hình bảo tồn truyền thống sang trung tâm sáng tạo, nơi di sản được kể lại bằng công nghệ và tiếp cận thế hệ trẻ qua tương tác số.
Các chương trình như “Trải nghiệm đêm – Quán Hiệu Quốc Tử” sử dụng trình chiếu mapping, múa ballet trên mái Thái Miếu, là minh chứng cho việc công nghệ giúp làm mới không gian văn hóa. Không chỉ tạo điểm nhấn du lịch, các hoạt động này còn góp phần gìn giữ và lan tỏa giá trị truyền thống theo cách tiếp cận hiện đại.
Trung tâm cũng đầu tư triển lãm đương đại, chương trình giáo dục trải nghiệm với hơn 30 chủ đề dành cho học sinh, tích hợp công nghệ 3D, màn hình cảm ứng và tư liệu số hóa. Chi phí phổ cập, phù hợp với mọi đối tượng học sinh, là một bước đi thực tế để biến di sản thành công cụ giáo dục hữu ích.
Từ mô hình Pháp, với ngành công nghiệp văn hóa – sáng tạo (ICC) đóng góp 92 tỷ euro/năm (2,3% GDP), có thể thấy sự đầu tư cho công nghệ và sáng tạo là xu hướng toàn cầu. Pháp đã triển khai chiến lược Innovation 2030, đầu tư 5 tỷ euro cho hơn 4.000 dự án và đào tạo 50.000 nhân lực sáng tạo.
Các chương trình như Future Expo, ICC International hay hệ sinh thái hỗ trợ tín dụng sáng tạo là hình mẫu để Việt Nam xây dựng lộ trình phát triển dài hạn cho ngành công nghiệp văn hóa – du lịch, với công nghệ là trụ cột cốt lõi.
Công nghệ – Chìa khóa chiến lược của ngành văn hóa và du lịch
Có thể khẳng định rằng, công nghệ – đặc biệt là VR và 3D scanning – không chỉ là công cụ, mà là nền tảng để kiến tạo tương lai ngành văn hóa và du lịch Việt Nam. Từ bảo tồn, giáo dục đến truyền thông và giải trí, các công nghệ này đang mở ra không gian mới, nơi quá khứ và hiện tại kết nối qua trải nghiệm số.
Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và tư duy sáng tạo đang giúp di sản trở thành nguồn lực kinh tế – văn hóa, góp phần định hình vị thế mới cho Việt Nam trong kỷ nguyên số.
